22 zasady postępowania dobrego dowódcy OSP/PSP
Autor: Droga Ratownika
Fotografia ratownicza strażak motywacja

Wprawiony dowódca posiadający swój warsztat doskonale zna zasady, które przytaczam, ale niewątpliwie dobrze jest się pochylić nad fundamentami naszej pracy i wysnuć refleksje. A nuż zrodzi się jakaś krytyczna myśl dotycząca naszych działań?

Przeczytanie 22 poniższych zasad z pewnością przyda się każdemu młodemu, świeżo upieczonemu dowódcy, ale nie tylko.

1. Dobrze rozpoznaj zdarzenie i znaj swoje miejsce.
Okres oczekiwania na przybycie ekip ratowniczych wykorzystaj na rozpoznanie sytuacji (360, wywiad od świadków zdarzenia, mieszkańców itp.) i podjęcie decyzji o właściwym kierunku działań oraz priorytetach. Warta podkreślenia jest także odległość jaką powinien zachować KDR od centrum wydarzeń. Z dalszej odległości widać po prostu więcej, ponadto trudniej jest dać się wciągnąć w działania, których dowodzący nie powinien wykonywać. Zadaniem dowódcy jest obserwacja i kierowanie działaniami ratowniczo-gaśniczymi. Sprawianie drabiny czy łączenie odcinków wężowych to nie robota dla KDR.

2. Nie wydawaj ogólnikowych predyspozycji.
Sformułowania: „wynosić co się da”, „gaście!”, „wszystko się pali”, nie stanowią żadnego merytorycznego wsparcia dla ratowników, wnoszą natomiast dodatkowe emocje. Lepiej powiedzieć mniej, niż zawracać głowę ratownikom nieprecyzyjnymi sformułowaniami. Jasno i precyzyjnie wyznaczaj zadania swoim podwładnym.

3. Pracuj nad swoimi umiejętnościami interpersonalnymi.
Skuteczna i efektywna komunikacja to solidne narzędzie m.in. do rozwiązywania problemów w zarodku. Do tego przydałby się osobny artykuł, natomiast jeśli chcesz tutaj przystanąć i zgłębić temat proponuję Ci np. przeczytanie książki „Jak zjednać sobie ludzi? Czyli perfekcyjna komunikacja”. Bardzo gorąco polecam także „Psychologię w służbie” Przeglądu Pożarniczego. Źródeł tej wiedzy jest o wiele więcej, sugeruję, byś sam wybrał sobie metodę, która będzie Ci odpowiadać.

fot. Kamil Ochab

4. Kontroluj przepływ informacji.
W sytuacjach kryzysowych liczba informacji może przyprawić o ból głowy. Staraj się selekcjonować przepływ informacji, te istotne przetwarzaj, a mylne natychmiast ucinaj. Pamiętaj, że ludzie postępują irracjonalnie przy niedostatku wiedzy. Miej przy sobie osoby dobrze poinformowane.

5. Pamiętaj, że o wszystkim nie możesz decydować.
Kierujący działaniem ratowniczym przeważnie obciążony jest nadmiarem obowiązków. Umiejętność właściwego ich uszeregowania pod względem ważności to klucz do sukcesu. Trzeba z czegoś zrezygnować, by móc skupić się na sprawach najważniejszych.

6. Nie zajmuj się drobiazgami.
Jeśli będziesz postępował w zgodzie z poprzednimi punktami, to zasada szósta nie powinna sprawić Ci kłopotu. Miej świadomość, że zetkniesz się z osobami, które będą zajmować Cię drobiazgami, by uniknąć kontaktu z rzeczywistymi problemami lub z uwagi na ich nieumiejętność selekcjonowania informacji. Nie daj się wciągnąć i skoncentruj się na kontrolowaniu przedsięwzięć kluczowych dla sytuacji.

7. Wyeliminuj niepoważnych.
Uświadom sobie, że podobnie jak zajmowanie się błahostkami, również trywializowanie sytuacji jest działaniem obronnym. Ludziom o takim nastawieniu daj zadania, które wyeliminują ich ze struktury organizacyjnej lub spowodują przeniesienie poza teren Twojego działania. Dodatkowo postaraj się zabezpieczyć miejsce zdarzenia przed osobami postronnymi. Wykorzystaj do tego zadania inne służby (np. policja) lub wyznacz kogoś do odgrodzenia miejsca działań. To na pewno pomoże Ci w późniejszym czasie.

8. Pamiętaj o odpoczynku.
Ma to szczególne znaczenie podczas długotrwałych akcji. Zmęczenie KDR prowadzi do podejmowania błędnych decyzji, powoduje stres. Nie obawiaj się przekazania dowództwa, gdy musisz odpocząć. Ta sama zasada dotyczy całego zespołu.

9. Zadbaj o właściwą łączność.
Pomyślność akcji ratowniczej zależy od współpracy i koordynacji wysiłków. Wielu problemów uda się uniknąć, gdy osoby podejmujące kluczowe decyzje będą miały możliwość porozumiewania się. Używaj komunikacji gestami, która jest zrozumiała dla innych.

10. Utrzymuj koncentrację.
Najwięcej błędów popełnia się w końcowej fazie działań, gdy wszystko wydaje się być uporządkowane. Myśl kilka kroków naprzód. Nie pozwalaj sobie na nonszalancję. Licho nie śpi.

fot. Kamil Ochab

11. Wróć do normalnych działań gdy tylko będzie to możliwe.
Kontynuowanie bez potrzeby działań na najwyższych obrotach prowadzi do niepotrzebnych napięć. Gdy sytuacja zostanie opanowana nie wprowadzaj zbędnego pośpiechu.

12. Informuj swojego przełożonego.
Gdy o to zadbasz, wiele zyskasz. Masz szansę dotrzeć przy pomocy swojego przełożonego do potrzebnych Ci środków i liczyć na wsparcie w czasie akcji. Jeśli zaniechasz tego elementu przez większą część akcji, możesz nie mieć czasu na nadrabianie zaległości. Podobnie jest z dyspozytorem – Twoim aniołem stróżem i kimś kto ma dostęp do internetu, ADRów, procedur, dysponuje wiedzą dot. zadysponowanych środków i lokalizacji w danej chwili. Korzystaj z tego.

13. Wykorzystuj doświadczenie innych.
Rutyna pożera. Jeśli czytasz ten artykuł to oznaka, że nie szukasz byle jakich rozwiązań i idziesz do przodu. Korzystaj z dostępu do służb specjalistycznych i wiedzy współpracowników.

14. Pamiętaj, że prokurator przyjrzy się Twojej działalności.
Fakt ten muszą znać wszyscy decydenci, ale nie mogą czuć się skrępowani. Wszystko co zdarzy się podczas akcji będzie później analizowane. Świadomość tego robi robotę. Wczuwanie się „w skórę” poszkodowanego/właściciela budynku itp. i w jego oczekiwania odejmie Ci wielu kłopotów w przyszłości.

15. Nie zwalniaj innych z odpowiedzialności.
Pamiętaj o tym, że nie tylko Tobie zależy na powodzeniu akcji. Miej dystans do swoich decyzji (nie wszystkie są doskonałe). Pozwól współpracownikom decydować i odpowiadać za podjęte decyzje.

16. Zorientuj się jakie masz możliwości uzyskania pomocy.
Przygotuj listę (niekoniecznie na papierze) możliwych sposobów uzyskania pomocy lub środków, zanim będziesz ich potrzebował.

17. Współdziałaj ze środkami masowego przekazu.
Wyznacz osobę odpowiedzialną za kontakty z mediami. Media mogą pomóc, ale także zaszkodzić szukając sensacji.

18. Pamiętaj, że po opanowaniu sytuacji nastąpi rozładowanie stresu.
Symptomy rozładowania stresu mogą być różne, od depresji, przez poirytowanie po ból fizyczny czy nieracjonalne wybuchy emocji. Twoim zadaniem jest zapewnienie środków pomocy takim osobom (włączając w to pomoc lekarską)

19. Nie bagatelizuj doniesień swoich podwładnych.
Jeśli ktoś twierdzi, że czuje się osłabiony, ma nudności itp., może sugerować to np. przegrzanie organizmu, o które nie trudno w pracy strażaka. Unikaj „maczyzmu” twierdząc z przekonaniem, że to tylko zwykłe mazanie się.

fot. Julia Iskra

20. Pamiętaj, że uratowani/zabezpieczeni wymagają opieki.
Osoby ratowane mogą przeżywać szok, poczucie winy, lęk. Wyznacz osobę która będzie obserwowała poszkodowanych i udzieli im wsparcia psychologicznego.

21. Debriefing.
Przeprowadź krytyczną analizę akcji ratowniczej. Pominięcie tej kwestii to największe marnotrawstwo jakiego możesz się dopuścić, wszak najlepiej uczymy się na własnych błędach. Wykorzystaj nowe doświadczenie do wypracowania lepszych rozwiązań. Takie „spotkanie” po akcji przy kawie jest też dobrym sposobem na rozładowanie emocji.

22. Bądź liderem
a nie szefem. Inicjuj ćwiczenia z ratownikami, ćwicz wspólnie. Wymieniajcie się doświadczeniem i zgrywajcie jako team. Dowiedz się kto, jakie umiejętności posiada. Z tą wiedzą będziesz podejmował efektywniejsze decyzje. W praktyce do konkretnego zadania wybierzesz osobę, która robi to najlepiej. W ten sposób wykorzystasz w pełni potencjał każdego członka załogi. Tworzy to bardzo skuteczny kolektyw, ale wymaga ćwiczeń. Cały 22 punkt to niezmiernie ważny element!Ta lista zdecydowanie mogłaby zostać rozbudowana, zachęcam do dzielenia się swoimi doświadczeniami w komentarzach pod artykułem.


W oparciu o prezentację „20 reguł dowódcy” z CS PSP.

Dumnie wspiera projekt “Droga Ratownika”

Informacje

© Pierwsza odsłona strony www: 04.2016 (druga 01.2018, trzecia 03.2019), projekt założony 01.2015

Zespół>>>
O projekcie>>>

Aktualności na Facebooku

Obserwuj nas na:

Sponsorem głównym bloga jest:

sklep z profesjonalnym sprzętem ratowniczym i wyposażeniem straży